TIROIDIT

PROF DR METIN OZATA


Map data provided by WhatClinic.com

 

 

 


Bu hastaliga ‘’viral tiroidit’’, ‘’de Quervain tiroiditi’’ ve ‘’dev hucreli tirodit’’ isimleri de verilir. Virusler tarafindan olusturulan bir tiroid bezi iltihabidir. Bu hastalik yazin ve sonbaharda daha sik ortaya cikar ve ozellikle virus enfeksiyonu (grip, nezle, ust solunum yolu enfeksiyonu) geciren bir kiside birkac hafta sonra ortaya cikar.Sikayetler:Viruslerin yaptigi tiroid bezi iltihabinin en onemli ozelligi boyun on bolgesinde siddetli agri olmasidir ve bu agri tek tarafli olarak kulak ve ceneye yayilir. Agri ortaya cikmadan bir kac hafta once kas agrisi, ates, halsizlik, bogaz agrisi ve yutkunmakta zorluk bulunabilir. Bazen hastalik farenjit ve boyunda agri ile baslar ve agri ve hassasiyet giderek artar. Ates 37.5 ºC-38.3 ºC ve hatta 40 °C olur. Bazi hastalarda halsizlik, yorgunluk, ates ve eklem agrilari olabilir. Agri tiroid bezinin bir tarafindan obur tarafina kayabilir. Bazen agri yayilmadan oldugu yerde kalir. Bazi hastalarda agri cene ve kulaklara yayilir ve agri yutkunmakla, oksurmekle ve bas hareketiyle artar. Agri bazi kisilerde gece daha fazla olur. % 50 hastada carpinti, kilo kaybi, sinirlilik, ellerde nemlilik ve titreme olabilir. Tiroid bezinde hassasiyet, sertlik, nodul gelisimi ve buyume olabilir. Iltihabin oldugu bolge hassas ve serttir. Tiroid bezi o kadar agrilidir ki hasta muayene edilmesini ve elle dokunulmasini istemez. Bu hastalik 6 hafta veya bazen 2-5 ay surebilir ve cogunlukla kendiliginden duzelir.Hastaligin Gidisi veya Seyri:Baslangicta iltihap nedeniyle tiroid bezinde hasar olusur ve bezdeki tiroid hormonlari kan dolasima dokulur. Bezde agri ve hassasiyet vardir. Tiroid sintigrafisinde tiroid bezi gorulemez. Vucutta iltihap oldugunu gosteren sedimantasyon tetkiki cok yuksek (saatte 50 veya 100 mm) cikar ve tiroid bezinin asiri calismasi bulgulari (carpinti, titreme, halsizlik, sinirlilik) olabilir. Bu donem 4-8 hafta surebilir. Bu donemde kandaki T3, T4 hormonlari yuksek, TSH dusuktur; yani tiroid bezinin asiri calismasi durumu vardir. Tiroglobulin tetkiki kanda yuksektir. % 1-5 hastada omur boyu surecek tiroid yetmezligi gelisebilir. Sedimantasyon 80-100 mm/saat’e kadar yukselir. Sedimentasyon normal ise hastadaki agri tiroid bezi iltihabindan kaynaklanmiyor demektir. Ancak bazen hastalar sedimantasyonun dusmeye basladigi donemde doktora basvurabilir. Hastalik duzeldikce sedimantasyon azalir ve normallesir. Kanda beyaz kan hucresi( Lokosit) sayisi normaldir. Erken donemde SGOT, SGPT, alkalen fosfataz, CRP ve LDH gibi kan tetkikleri yuksek olabilir. Kanda ferritin duzeylerinde de artma olabilir. Tiroid antikorlari dedigimiz anti-TPO ve anti-Tiroglobulin olcumleri genellikle yukselmez. Tiroid ultrasonunda bezde nodul alanlari olabilir. Bunlarin gercek nodul olup olmadigini anlamak icin hastaligin iyilesmesini beklemek gerekir. Iltihabi donemde bu alanlarda devamli degisiklik oldugundan hastaligin duzelmesini beklemek en iyisidir.Laboratuvar Bulgulari:Kansizlik olabilir.Sedimantasyon yuksekligi (genellikle 50-100 mm/saat arasindadir) sik gorulur.TSH hormonunda dusukluk, T4 ve T3 duzeylerinde ve CRP tetkikinde de yukseklik (iltihabin siddetine gore) vardir.Tiroglobulin tetkikinde yukselme saptanir.Ayrica SGOT, SGPT, alkalen fosfataz ve ferritin tetkiklerinde erken donemde yukseklik olabilir.Anti-TPO ve antitiroglobulin antikorlar kanda yukselmez.Tiroid sintigrafisinde bez gorulmez veya silik gorulur.Tiroid ultrasonunda iltihabi belirtiler ve bezde nodullesen alanlar olabilir.Tedavi:Agrili donemde Aspirin veya diger agri kesici ilaclar agriyi duzeltir. Bazi kisilerde agri gece daha fazla olur. Bu nedenle yatmadan once agri kesici alinabilir. Kalsiyum, magnesium ilave verilebilir. Agrisi, agri kesici ilaclarla gecmeyen hastalarda kortizon ilaci verilir. Kortizon ile agri bazen ilac alindiktan bir kac saat sonra veya 24 saat icinde hizla gecer ve hasta rahatlar. Eger agri kortizon tedavisiyle gecmiyorsa baska hastalik dusunmek gerekir. Kortizon tedavisiyle duzelen hastalarin bazilarinda kortizon ilaci azaltilirken agri tekrar baslayabilir. Bu tur hastalarda kortizon tedavisine bir sure daha devam edilir. Bunlarda siddetli iltihap var demektir. Tiroid bezi iltihabi geciren hastalarda boyunda rahatsizlik hissi bazi kisilerde aylarca devam edebilir. Bazen kortizon ilaci verecegiz denilince bazi hastalar nedensiz yere korkmaktadir. Kortizon ilacinin midenizde ulser veya gastrit yoksa hicbir zarari olmaz ve bosu bosuna agri cekmemis olursunuz.Hastalarin cogunda tiroid bezindeki iltihap kendiliginden duzelir ve hormonlar normal seviyeye gelir. Ancak hastalarin % 10’nunda devamli olan yani kalici tiroid bezi yetmezligi (hipotiroidi) gelisir. Ozellikle iyotlu tuz kullanan veya iyot alan hastalarda hipotiroidi daha sik gorulur. Tiroid bezi iltihabi geciren bu hastalarin % 2’sinde ileride tekrar iltihap olabilir.